بیکاری (فقه)بی‌شغلی و نداشتن کار را بیکاری گویند. از آن به مناسبت در باب زکات و تجارت سخن رفته است. ۱ - بیکاری با وجود قدرتبیکار بودن با داشتن قدرت بر کار (بطالت) مکروه است و در روایاتی چند از آن نهی شده و پیامدهای سوئی- همچون نقصان عقل، سقوط و بی‌ارزشی دیدگاه چنین کسی نزد مردم و از بین رفتن عزّت و ابتلا به خواری برای آن ذکر شده است. در روایتی به نقل از موسی بن جعفر علیهما السّلام آمده است: «خداوند بندۀ بیکار را دشمن می‌دارد.» ۲ - وجوب کسب‌وکار با توقف نفقه واجب بر آندر فرض توقّف نفقۀ واجب بر کسب و قدرت فرد بر آن، بیکاری حرام و کسب‌وکار، واجب خواهد بود. ۳ - دادن زکات به شخص عاطل و باطلآیا دادن سهم فقرا از زکات به کسی که در عین قدرت بر کسب، از روی بطالت کسب را رها کرده و در نتیجه نیازمند زکات شده، جایز است یا نه؟ مسئله اختلافی است. [۹]
العروة الوثقی ج۲، ص۳۰۶.
عدم جواز به مشهور نسبت داده شده است. ۴ - صورت استحقاق پدر و مادر و فرزندان بر نفقهمعروف میان فقها این است که پدر و مادر و نیز فرزندان، در صورتی مستحقّ نفقه‌اند که ناتوان از کسب‌وکار باشند. بنابراین کسی که قادر بر کسب است و از روی بطالت آن را رها کرده، مستحقّ نفقه نیست. ۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۲، ص۲۰۶. |